2025-yil 27-yanvar kuni Farg‘ona neftni qayta ishlash zavodi tashkil etilganining 66 yilligini nishonlanadi — bu mintaqa va butun mamlakat sanoati rivojlanish tarixidagi muhim bosqichdir. 1959-yilda ishga tushirilganidan buyon korxona O‘zbekiston neft-kimyo sanoatining ajralmas qismiga aylandi. Bugungi kunda zavod ilg‘or texnologiyalarni joriy etib, xalqaro sifat standartlariga mos ravishda jadal rivojlanishda davom etmoqda.
Farg‘ona neftni qayta ishlash zavodi 1959-yil 27-yanvarda ishga tushirilgan bo‘lib, loyihaviy quvvati yiliga 6,45 million tonna neftni tashkil etadi. 1988-1990-yillarda Farg‘ona NQIZning qayta ishlash quvvati 8 million tonnaga yetdi. Zavod o‘sha davrning zamonaviy texnologiyalarini joriy etish yetakchisi bo‘lib, ishlab chiqarish imkoniyatlarini sezilarli darajada kuchaytirishni ta’minladi.
1998-2000-yillarda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qaroriga muvofiq keng ko‘lamli rekonstruksiya ishlari amalga oshirildi, uning davomida yangi qurilmalar: dizel yoqilg‘isini gidrodesulfurizatsiyalash, azot olish bloki, nuqtaviy quyish stansiyalari ishga tushirildi va mavjud texnologik liniyalar modernizatsiya qilindi.
2020-yillarda modernizatsiya dasturi ishga tushirilishi bilan zavod o‘z rivojlanishining yangi bosqichini boshladi. Ishlar yakunlangach, ishlab chiqarish quvvatlari yiliga 2 million tonna uglevodorod xomashyosini qayta ishlashga, “Yevro-4” va “Yevro-5” standartlariga javob beradigan mahsulotlar ishlab chiqarishga erishadi. Qayta ishlash chuqurligi 92% dan oshadi.
2024-yilda Farg‘ona NQIZ bir qator asosiy loyihalarni amalga oshirishni yakunladi:
- Suv va bug‘ ta’minoti tizimlari optimallashtirildi, eskirgan nasoslar energiya tejamkor modellarga almashtirildi.
- 36 ta zamonaviy rezervuarlar qurildi va ishga tushirildi, bu esa neft mahsulotlarini saqlash paytida yo‘qotishlarni sezilarli darajada kamaytirish imkonini berdi.
- 1,3 MVt quvvatga ega quyosh panellari o‘rnatildi, bu qayta tiklanuvchi energiya manbalaridan foydalanish yo‘nalishida muhim qadam bo‘ldi.
- “Jet A-1” samolyot yonilg‘isi, “Yevro-4” va “Yevro-5” dizel yonilg‘isi, shuningdek, zamonaviy motor moylari ishlab chiqarish yo‘lga qo‘yildi.
- Zavod infratuzilmasi yaxshilandi: 3 km dan ortiq avtomobil yo‘llari ta’mirlandi va hududni obodonlashtirish ishlari olib borildi.
2025-yilga mo‘ljallangan ustuvor vazifalar:
- Qisqa siklli adsorbsiya (QSA) kabi yangi qurilma qurilishini tugallash, shuningdek AVT-2 ELOU hamda AVT-3 ELOU qurilmalarini rekonstruksiya qilishni tugallash.
- Neftni qayta ishlash chuqurligini 92% gacha oshirish.
- Mahsulotlarning eksport salohiyatini 20 foizga oshirish, bu esa yangi xalqaro bozorlarga chiqish imkonini beradi.
- Xomashyo va energiya resurslarini hisobga olishni avtomatlashtirishning modernizatsiya qilingan tizimlarini ishga tushirish.
FNQIZ yoshlar va ta’lim borasidagi tashabbuslarni faol qo‘llab-quvvatlaydi. 2024-yilda Farg‘ona politexnika institutining 50 nafardan ortiq talabasi zavodga tashrif buyurdi. Bunday ekskursiyalar mamlakat iqtisodiyotida asosiy rol o‘ynaydigan texnik mutaxassisliklarga qiziqishni oshirishga yordam beradi.
Farg‘ona NQIZ direktori Zafarjon Teshabayev shunday dedi: “Korxonamizning muvaffaqiyati — bu professionallar jamoasining xizmatidir. Biz erishgan natijalarimiz bilan faxrlanamiz, lekin eng muhimi — bu kelajak. Biz FNQIZ ilg‘or texnologiyalarni joriy etish va barqaror rivojlanishning etaloniga aylanishiga intilamiz”.
Farg‘ona neftni qayta ishlash zavodi minglab mutaxassislarning mehnati, innovatsiyalar va mukammallikka intilish asosida muvaffaqiyat tarixini yozishda davom etmoqda. 66-yillik yubiley yangi yutuqlar va zavodning xalqaro maydondagi o‘rnini mustahkamlash uchun boshlang‘ich nuqtaga aylansin.
Farg‘ona NQIZ Matbuot xizmati
